Binnenkort mogen we weer stemmen. Weet jij al welke partij jouw stem krijgt? Misschien gebruik je een zoekmachine om je te verdiepen in de standpunten. Politieke partijen weten dit en spelen hier slim op in.
Er zijn verschillende manieren om als zwevende kiezer een politieke partij te vinden. Zo vullen jaarlijks miljoenen mensen de StemWijzer of het Kieskompas in. Je krijgt verschillende stellingen voor je kiezen, waarna een uitslag volgt. Je ziet hierdoor met welke partij je de meeste overeenkomst hebt.
Maar dan…? Dan blijven er misschien nog twee partijen over. D66 of Volt? Groenlinks of Partij voor de Dieren? VVD of JA21? We zien dat het zoekgedrag op zoektermen waarin twee partijen staan – die qua standpunten dicht bij elkaar in de buurt zitten – kort voor de verkiezingen piekt. Hieronder zie je een uitdraai uit Google Trends. Kort voor de verkiezingen in 2017 zochten relatief veel mensen op ‘groenlinks d66’ en ‘vvd cda’. Als we kijken naar long tail-zoekopdrachten (oftewel zoektermen met drie of meer woorden) dan is die groep nog veel groter. Denk aan zoektermen als: ‘groenlinks d66 klimaat’ of ‘groenlinks d66 kernenergie’. Ook interessant is dat het zoekgedrag op bijv. ‘D66 Volt’ de afgelopen weken toeneemt (het rode lijntje), mede doordat Volt in de peilingen stijgt en de partij ideologisch tegen D66 schuurt.
Grote politieke partijen weten dit. Daarom zetten zij volop in op zoekmachineoptimalisatie. Dit gebeurt minimaal enkele maanden voor de verkiezingen, zodat de pagina’s de tijd krijgen om te stijgen in de zoekresultaten. Zo hebben alle grotere partijen landingspagina’s op termen als ‘[partij A] vs [partij B]’. Als ik zoek op ‘D66 of Volt’, dan staat D66 bovenaan, gevolgd door – opvallend – GroenLinks. De website van Volt is in geen velden of wegen te bekennen. Volt heeft geen landingspagina geoptimaliseerd op de zoekterm ‘D66 of Volt’. Logisch: als nieuwe politieke partij staat SEO waarschijnlijk niet hoog op de agenda, maar beste Volt’ers, jullie mogen ons altijd bellen voor de verkiezingen van 2025.
Dit geeft D66 een groot voordeel. Op de landingspagina van D66 worden eerst de paradepaartjes van de middenpartij opgesomd. Bij de verschillen tussen D66 en Volt worden de standpunten van D66 uitgebreid toegelicht en krijgen de standpunten van Volt minder ruimte. Sterker nog, in de laatste alinea wordt het standpunt van Volt nog even onderuit gehaald.
Een ander voordeel is dat D66 precies weet in welke politieke hoek een bezoeker zit: progressief of conservatief, links of rechts. Waarschijnlijk wordt in het voorbeeld hierboven de zin “terwijl dat juist heel belangrijk is voor jonge mensen om meer vrijheid te krijgen” weergegeven, omdat Volt populair is onder jongvolwassenen. Als een zwevende kiezer zoekt op ‘D66 of VVD’, dan weet D66 dat de lezer aan de rechterkant van het spectrum zit en wordt er mogelijk andere informatie getoond dan wanneer een bezoeker op de ‘D66 of Groenlinks’-pagina landt.
Slimme SEO
Zien we deze slimme trucjes voor het eerst? Nee, natuurlijk niet. Slimme SEO – oftewel: niet domweg SEO-teksten rammen voor Google, maar strategisch nadenken over de content, in de huid kruipen van een lezer en vervolgens de lezer ‘nudgen’ (oftewel mensen substiel stimuleren om het gewenste gedrag te vertonen) – wordt door de betere online marketingbureaus toegepast. Een bedrijf in kunstgras doet er goed aan om gevonden te worden op een zoekterm als ‘kunstgras nadelen’. Natuurlijk ontkomt een bedrijf er niet aan om geen nadelen te noemen, maar de nadelen kunnen wel afgezwakt worden. Bijvoorbeeld: ‘Kunstgras is in aanschaf duurder dan echt gras, maar op lange termijn bespaart u duizenden euro’s. Kunstgras gaat tientallen jaren mee en heeft geen onderhoud nodig.’ Dit zorgt waarschijnlijk voor een hogere conversie dan een tekst als: ‘Kunstgras heeft geen nadelen, alleen maar voordelen.’
Wat leren we hiervan?
Een belangrijke take-away is dat je als zwevende kiezer bewust bent van je kwetsbare positie als je gaat googelen. Als je de landingspagina van SP leest, wees dan kritisch en weet dat je op dat moment de wereld door een rode bril ziet. Bezoek niet alleen de website van partij A, maar ga ook naar de site van partij B en probeer daarnaast onafhankelijke bronnen aan te boren, zoals nieuwssites. Doe altijd onderzoek naar de zender.
Succes op 17 maart. Ga stemmen, want iedere stem telt!
